“บ่อขยะ” ... แย่กับคนที่บ้านอยู่ใกล้ๆ แต่มีประโยชน์มากมายแก่คนส่วนรวม
ท่านคิดว่าคำพูดนี้ถูกมั้ย ?
คงจะถูก ... ถ้าบ้านของคนที่พูดไม่ได้อยู่บริเวณที่จะก่อสร้างบ่อขยะ แต่คงขัดหูจนแทบจะทนฟังจนจบประโยคไม่ได้แน่ๆ ถ้าบ้านคนนั้นตั้งอยู่ใกล้กับบ่อขยะที่กำลังจะสร้าง
ปัญหานี้ว่าไปแล้ว น่าจะเป็นปัญหาโลกแตกพอๆ กับเรื่องไก่กับไข่อะไรเกิดก่อนกัน
คนบ้านใกล้บ่อขยะ เป็นใครก็คงจะไม่ชอบ เพราะความเหม็นหึ่งมันมารอเยี่ยมอยู่หน้าบ้านทุกเมื่อเชื่อวัน แต่คนบ้านอยู่ห่าง รับรองเชียร์กันสุดลิ่มทิ่มประตูแน่ เพราะบ่อขยะอยู่ไกลบ้านตัว ... เรียกได้ว่าปลอดภัย !
แต่ไม่ว่าจะอยู่ข้างไหน สิ่งที่หยุดกันไม่ได้เลยก็คือเจ้าขยะนี่หละ เกิดกันได้ทุกวี่ทุกวัน ขยันงอกไม่มีวันหยุดยั้งกันยิ่งกว่าผลไม้ที่ออกทุกฤดูกาลเสียอีก แถมกลิ่นตัวยังไม่มีวันที่จะหอมเอาเสียด้วยสิ
บทหนักเลยตกอยู่ที่หน่วยงานของรัฐ เช่น เทศบาล หรือ อบต. ที่มีหน้าที่ดูแลเรื่องขยะนี่แหละที่ต้องบริหารจัดการดีๆ
ไม่ทำหนะไม่ได้แน่ เพราะกฎหมายกำหนดหน้าที่ให้ต้องทำ !!
ทำดี ถูกใจชาวบ้านที่อยู่ห่างบ่อขยะเพราะไม่ได้กลิ่นเหม็น แต่อาจขัดใจชาวบ้านที่อยู่ใกล้บ่อขยะ เพราะรับกลิ่นไปเต็มๆ อย่างนี้เทศบาล หรือ อบต. ก็ไปไม่รอดเหมือนกัน
เรียกว่าหน้าที่เรื่องกำจัดขยะเนี่ย เป็นไฟต์บังคับของเทศบาล หรือ อบต. ที่ต้องทำให้ดี ถูกกฎหมาย และไม่มีมลพิษไปรบกวนชาวบ้านท่านไหนทั้งนั้น ไม่ว่าบ้านไกลหรือบ้านใกล้
ไม่งั้น ... อาจถูกฟ้องต่อศาลปกครองได้ เพราะคดีทำนองนี้ มันเป็น “คดีปกครองเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม”
ขนาดเทศบาล อบต. คิดว่าทำดีแล้ว ก็ยังถูกชาวบ้านที่เขาคาใจฟ้องร้องเอาได้ อย่างเช่นคดีที่จะเล่าให้ฟังต่อไปนี้
เรื่องนี้เกิดที่จังหวัดขอนแก่น จริงๆ เหตุเกิดก็เพราะความปรารถนาดีโดยแท้ของเทศบาลสองแห่งกับ อบต. อีกหนึ่งแห่งที่จะร่วมกันก่อสร้างระบบขยะมูลฝอยที่ทันสมัยให้แก่ประชาชนที่อยู่ในเขตท้องถิ่นทั้งสามแห่ง
ทันสมัยไม่ทันสมัยก็
ลองนึกตามดูแล้วกัน มีทั้งบ่อฝังกลบขยะ ระบบรวบรวมและบำบัดน้ำเสีย
ระบบระบายน้ำฝน ระบบระบายก๊าซ บ่อตรวจสอบคุณภาพน้ำใต้ดิน
อาคารและระบบสาธารณูปโภค รวมทั้งเครื่องจักรอุปกรณ์กำจัดขยะอีกเพียบ .. เป็นบ่อขยะที่หรูหราไฮโซใช้ได้เลย !!!
ที่สร้างได้เยอะขนาดนี้ ก็เพราะได้เงินสนับสนุนตั้งยี่สิบห้าล้านจากสปอนเซอร์ใหญ่ คือ กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อมมาช่วย
แต่แทนที่จะถูกใจกันถ้วนหน้า ปรากฏว่าชาวบ้านส่วนหนึ่งเค้าไม่ได้เห็นดีเห็นงามด้วย เขาเลยร้องเรียนทั้งกับเทศบาลและ อบต.ว่า ตอนจะสร้างไม่เคยมาถามความเห็นชาวบ้านกันเลย
แถมสถานที่ที่จะสร้างยังไม่ได้ทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมหรืออีไอเอ เสียก่อนด้วย เพราะถ้าทำก็คงไม่ผ่าน ... แหนะ ข้ออ้างทันสมัยซะด้วยชาวบ้านแถวนี้
ชาวบ้านเขาว่าต่อไปอีกว่า ก็จะผ่านได้ยังไง เล่นสร้างบ่อขยะขวางห้วยน้ำสาธารณะซะเต็มๆ แล้วชาวบ้านจะกิน จะใช้ จะทำการเกษตรกันอีท่าไหนหละ ?
แต่เทศบาลกับ อบต. ก็ชี้แจงชาวบ้านไปว่า เรื่องนี้ให้คณะสาธารณสุขศาสตร์ของมหาวิทยาลัยในจังหวัดมาศึกษาผลกระทบแล้ว เห็นว่าไม่มีปัญหาอะไรต่อสิ่งแวดล้อม และก็ได้จัดประชุมชี้แจงและรับฟังความคิดเห็นจากชาวบ้านบางส่วนในบริเวณที่จะก่อสร้างแล้ว
ที่สำคัญโครงการนี้สร้างมาจนเกือบจะเสร็จอยู่แล้ว ถ้าเลิกตอนนี้ จะเสียหายต่อส่วนรวมเป็นอย่างมาก !!!
ชาวบ้านฟังคำชี้แจงแล้วก็ยังขัดใจ เลยรวมตัวกันประมาณสองร้อยกว่าคน มายื่นฟ้องต่อศาลปกครอง ขอให้ศาลพิพากษาสั่งให้เทศบาลทั้งสองแห่งและ อบต. ยกเลิกการก่อสร้างโครงการปรับปรุงระบบกำจัดขยะมูลฝอยในบริเวณพื้นที่พิพาท
คดีนี้ศาลปกครองสูงสุดท่านได้มีคำวินิจฉัยว่า โครงการก่อสร้างระบบกำจัดขยะมูลฝอย มิได้เป็น โครงการที่ถูกกำหนดให้ต้องจัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (อีไอเอ)
ประกอบกับโครงการก่อสร้างศูนย์กำจัดขยะร่วมของเทศบาลทั้งสองแห่งและ อบต. ในพื้นที่พิพาทนั้น มีวัตถุประสงค์ในการปรับปรุงระบบกำจัดขยะมูลฝอยที่มีอยู่เดิมซึ่งใช้วิธีเผาขยะเป็นระยะๆ และไถดินกลบเป็นครั้งคราวมาเป็นใช้วิธีการที่ถูกหลักสุขาภิบาลตามหลักวิชาการที่เทศบาล ได้ขอความร่วมมือคณะสาธารณสุขศาสตร์ของมหาวิทยาลัยทำการศึกษาวิจัยและออกแบบให้
ซึ่งเทศบาลและคณะนักศึกษาผู้ทำการวิจัยของมหาวิทยาลัยดังกล่าวได้ร่วมกันจัดให้มีการประชุมชี้แจงการดำเนินโครงการสอบถามและรับฟังความคิดเห็นของราษฎรในพื้นที่ ที่จะดำเนินโครงการและบริเวณพื้นที่ใกล้เคียงด้วยแล้ว
จึงถือได้ว่าเทศบาลทั้งสองแห่งและ อบต. ได้ดำเนินการให้บุคคลในชุมชนท้องถิ่น มีสิทธิได้รับข้อมูล คำชี้แจง และเหตุผลก่อนการดำเนินโครงการดังกล่าว และให้มีสิทธิแสดงความคิดเห็นของตนในเรื่องดังกล่าวตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่สมควรแล้ว
แม้โครงการก่อสร้างศูนย์กำจัดขยะร่วมของเทศบาลทั้งสองแห่งและ อบต. จะทำให้ปริมาณขยะมูลฝอยที่ต้องทำการกำจัดมีจำนวนมากขึ้น เนื่องจากต้องรวมเอาขยะจากสามพื้นที่เข้าด้วยกัน อันอาจจะก่อให้เกิดความเดือดร้อน แก่ผู้ฟ้องคดีบ้างก็ตาม
แต่เมื่อชั่งน้ำหนักของผลกระทบและความเสียหายที่ผู้ฟ้องคดีจะได้รับ กับผลประโยชน์ของสาธารณะที่จะเกิดขึ้นจากโครงการของเทศบาลทั้งสองแห่งและ อบต. ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อจัดเก็บและทำลายขยะให้ถูกวิธีและถูกสุขลักษณะ อันเป็นการรักษาไว้ซึ่งสภาพสิ่งแวดล้อมแล้วนั้น
เห็นได้ว่า ความเสียหายของผู้ฟ้องคดีที่อาจจะได้รับจากการดำเนินโครงการนี้ มีสัดส่วนน้อยกว่าประโยชน์สาธารณะที่ได้รับจากการดำเนินการนี้ ซึ่งหากไม่ได้ดำเนินการโครงการนี้ จะมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมเป็นอย่างมาก
โครงการก่อสร้างศูนย์กำจัดขยะร่วมของเทศบาลทั้งสองแห่งและ อบต. ในคดีนี้ จึงไม่อยู่ในความหมายเป็นการดำเนินการโครงการหรือกิจกรรมที่อาจก่อให้เกิดผลกระทบอย่างรุนแรงต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม ที่จะต้องจัดให้มีการศึกษาและประเมินผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม
ดังนั้น การที่เทศบาลทั้งสองแห่งและ อบต. ไม่ได้จัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (อีไอเอ) จึงมิใช่เป็นการฝ่าฝืนต่อรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยตามที่ผู้ฟ้องคดีกล่าวอ้าง
ศาลปกครองสูงสุดจึงพิพากษายกฟ้อง
การทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม หรืออีไอเอ แน่นอนว่าเป็นเรื่องที่สำคัญ แต่ถ้าโครงการนั้นไม่ก่อให้เกิดผลกระทบอย่างรุนแรงต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม ก็ไม่จำเป็นต้องทำ ... เพราะฉะนั้น เรื่องนี้ชาวบ้านก็ไม่ต้องขัดใจอะไรให้ปวดหัวอีกต่อไป เพราะงานนี้เทศบาลและ อบต. เขาทำดีเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมให้กับทุกคน ก็คงต้องชมเขาหน่อยนะ. (คดีหมายเลขแดงที่อ.244/2553)
เครดิต : นายเทอดพงศ์ คงจันทร์, อนุกรรมการด้านข้อมูลข่าวสารและประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับกฎหมายสิ่งแวดล้อม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น